Prezerwatywa należy do najpopularniejszych środków antykoncepcyjnych. Wynika to z jej powszechnej dostępności, stosunkowo niskiej ceny, możliwości nabycia bez recepty oraz łatwości użytkowania. O skuteczności tego rozwiązania decyduje kilka czynników, włącznie z przestrzeganiem zasad dotyczących jej prawidłowego zakładania. Jak pod względem efektywności ochrony przed nieplanowaną ciążą wypada prezerwatywa?
Skuteczność prezerwatywy a wskaźnik Pearla
Do mierzenia skuteczności środków antykoncepcyjnych służy tzw. wskaźnik Perla. W indeksie tym przedstawiany jest stosunek liczby nieplanowanych ciąż, do których doszło na skutek regularnego pożycia seksualnego w ciągu roku, u stu par korzystających w tym czasie z konkretnej metody antykoncepcji. Im wartość wskaźnika Pearla jest niższa, tym większą skutecznością cechuje się dany środek. W przypadku prezerwatywy wynosi on 2 – 7, co stanowi dość wysoki poziom. Wskaźnik Perla może być jednak wyższy lub niższy od zakładanego, ze względu na szereg błędów występujących na etapie badań klinicznych. Dotyczy to np. nieprawidłowego zakładania prezerwatywy przez badanych, prowadzącego do obniżenia skuteczności jej działania. Wskaźnik Perla dla tzw. prezerwatywy kobiecej wynosi 5 – 21.
Najskuteczniejsze metody antykoncepcyjne
Do najbardziej skutecznych metod antykoncepcji zalicza się te o wskaźniku Pearla nieprzekraczającym 2. Taka wartość oznacza, że na sto par regularnie odbywających stosunki seksualne w ciągu roku doszło do jedynie dwóch nieplanowanych ciąż. Na tej podstawie do najskuteczniejszych środków antykoncepcyjnych zaliczyć można tabletki jednofazowe (wskaźnik Pearla 0,2 – 0,5), pigułki sekwencyjne czterofazowe (0,2 – 1,4) oraz pigułki dwufazowe (0,7), a także krążki dopochwowe (0,65) i plastry antykoncepcyjne (0,9). Działanie pigułek obniża pomijanie dziennej dawki w fazach cyklu, a także przechodzenie infekcji układu pokarmowego oraz korzystanie z diet odchudzających. Najniższą efektywność w zapobieganiu nieplanowanej ciąży ma stosunek przerywany, dla którego wskaźnik Pearla to 10 – 35. W przypadku całkowitego braku antykoncepcji, prawdopodobieństwo zajścia w ciążę wynosi zgodnie z indeksem aż 80 – 90.
Skuteczność prezerwatywy a jej prawidłowe użytkowanie
W przypadku nieprawidłowego zakładania i używania prezerwatywy procentowy wskaźnik jej skuteczności spada o nawet kilkanaście procent. Niewłaściwe korzystanie z kondomu może doprowadzić do jego zsunięcia się lub pęknięcia w czasie stosunku, co zwiększa prawdopodobieństwo zapłodnienia. W takiej sytuacji sposobem na uniknięcie ciąży jest tzw. tabletka dzień po, która zawiera substancje zapobiegające owulacji oraz utrudniające implantację komórki jajowej. Preparaty tego typu wchłaniają się niemal całkowicie i szybko, jednak muszą być przyjęte przed rozpoczęciem procesu zagnieżdżania zarodka w macicy. W przychodni online może zostać wystawiona e-recepta na tabletkę dzień po, którą da się zrealizować w każdej aptece. W sprzedaży dostępnych jest wiele takich produktów. Jako przykład posłużyć może tabletka Escapelle zawierająca lewonorgestrel, a także tabletka EllaOne z substancją czynną w postaci octanu uliprystalu.
Zwiększenie skuteczności antykoncepcyjnej
Skuteczność prezerwatywy pozostaje taka sama zarówno w dni płodne, jak i poza nimi. Sposobem na dodatkowe podniesienie ochrony antykoncepcyjnej w czasie owulacji może być zastosowanie dodatkowego środka, np. w formie preparatu o działaniu plemnikobójczym. Należy jednak pamiętać, że żadna metoda nie zapewnia stuprocentowej pewności zapobiegnięcia zapłodnieniu w czasie dni płodnych. Prezerwatywa pozostaje jednak zwykle rozwiązaniem wystarczająco skutecznym, a na dodatek znacząco obniżającym prawdopodobieństwo zakażenia chorobami przenoszonymi drogą płciową – rzeżączką, kiłą czy wirusami HBV, HVC oraz HIV. W przypadku konieczności zastosowania bardziej efektywnej metody antykoncepcji, zwykle zaleca się przyjmowanie przez kobiety tabletek z estrogenem i progesteronem. Na większość tego typu środków również wystawiana jest recepta online.