Szkarlatyna jest zakaźną chorobą bakteryjną, znaną również jako płonica. Schorzenie to występuje wyłącznie u dzieci, a za jego rozwój odpowiadają bakterie Streptococcus pyogenes. W przebiegu szkarlatyny pojawia się zapalenie jamy ustnej, a także charakterystyczna wysypka na ciele. Choroba ta może występować w różnych postaciach, takich jak klasyczna, toksyczna, posocznicowa oraz przyranna. W każdej z nich cechuje się nieco innymi objawami.
Przyczyny szkarlatyny u dzieci
Bakteria Streptococcus pyogenes to paciorkowiec beta-hemolizujący z grupy A, który wytwarza groźną toksynę erytrogenną. Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową, poprzez wniknięcie do organizmu przez uszkodzoną skórę lub błony śluzowe. Źródłem infekcji u dzieci może zarówno zakażony paciorkowcami człowiek, jak i bezobjawowy nosiciel bakterii lub ozdrowieniec. Szkarlatyna przenoszona jest także w wyniku kontaktu z pacjentem, który choruje na anginę spowodowaną zakażeniem paciorkowcem. Jeżeli występuje podejrzenie infekcji u dziecka, korzystnym rozwiązaniem może się okazać konsultacja pediatryczna online. Zdalny kontakt ze specjalistą pozwala na uzyskanie wstępnej diagnostyki, a przy tym niweluje ryzyko rozprzestrzeniania bakterii i narażania pacjenta na pogorszenie stanu zdrowia.
Objawy szkarlatyny u dzieci
Szkarlatyna objawia się w bardzo charakterystyczny sposób. Sama choroba wylęga się ok. 2-5 dni, a jej symptomy pojawiają się nagle. Do najczęstszych objawów należą bóle brzucha i gardła, wymioty oraz wysoka gorączka. W początkowych fazach wystąpić mogą też symptomy typowe dla anginy, takie jak stan zapalny jamy nosowo-gardłowej czy wyczuwalne powiększenie szyjnych węzłów chłonnych. Do pojawienia się charakterystycznej wysypki dochodzi razem z gorączką, bądź też dobę później. Zmiany skórne mają postać drobnych plamek o czerwonej barwie, które zlewają się w zgięciach podkolanowych i łokciowych oraz na tułowiu. Wysypka jest najbardziej widoczna na brzuchu, piersiach, pachwinach i pośladkach. Jej intensywność różni się u poszczególnych pacjentów, a okres utrzymywania wynosi od jednego do nawet kilku dni. Występuje też rumień na twarzy oraz zmiany w jamie ustnej, takie jak biały nalot na języku i powiększone brodawki smakowe.
Przebieg szkarlatyny u dzieci
W przebiegu szkarlatyny następuje wzmożona łamliwość naczyń krwionośnych skóry, co objawia się wybroczynami na fałdach skórnych. Na późniejszych etapach nastąpić może płatowe łuszczenie się skóry, szczególnie nasilone na dłoniach i stopach. Najcięższa jest toksyczna postać szkarlatyny, w której występują zaburzenia układu krążenia, utraty przytomności, powiększenie wątroby i śledziony oraz zapalenie mięśnia sercowego. Jej dokładny przebieg może przedstawić pediatra online, który poinformuje też o dostępnych sposobach leczenia. Odmiana posocznicowa występuje w przypadku rozprzestrzenienia bakterii drogą krwiobiegu po całym organizmie, czemu towarzyszy bakteriemia i posocznica. Płonica przyranna jest natomiast następstwem nadkażenia rany przez paciorkowe, a od postaci zwykłej odróżnia ją brak wysypki.
Diagnostyka i leczenie szkarlatyny u dzieci
Szkarlatyna u dzieci diagnozowana jest w oparciu o wywiad medyczny, pozwalający na rozpoznanie charakterystycznych objawów. Pediatra 24h na dobę udziela zdalnych konsultacji, podczas których może zlecić niezbędne badania. Specjalista musi pobrać wymaz z gardła, aby wykryć paciorkowce z grupy A. Konieczne jest też wykonanie morfologii krwi oraz oznaczenie poziomu leukocytów. Przy szkarlatynie podwyższeniu ulega odczyn antystreptolizynowy, dlatego niezbędne będzie badanie pod kątem wykrycia przeciwciał na antygeny powierzchniowe paciorkowców. W diagnostyce ważne jest także wykluczenie innych chorób, takich ja różyczka, odra, choroba Kawasakiego, zakażenie gronkowcem czy zespół wstrząsu toksycznego. Szkarlatynę leczy się poprzez podawanie antybiotyków, najczęściej penicyliny krystalicznej lub cefalosporynu. Na takie leki może zostać wystawiona recepta online dla dziecka, którą da się szybko zrealizować w dowolnej aptece. Jeżeli występuje uczulenie na antybiotyki, w leczeniu stosuje się makrolidy. Z reguły leki należy stosować przez ok. 10-14 dni. Brak leczenia może doprowadzić do wystąpienia powikłań, takich jak zapalenie stawów, nerek, węzłów chłonnych i ucha środkowego czy gorączka reumatyczna.