Długotrwałe oddziaływanie promieni słonecznych na skórę może być bardzo niekorzystne, a w skrajnych przypadkach prowadzi nawet do wystąpienia oparzeń. Tego typu zmiany są wynikiem ekspozycji na promieniowanie ultrafioletowe UVB. Jego nadmiar sprawia, że naturalny pigment skóry w postaci melaniny traci swoje ochronne właściwości. Efektem tego jest powstanie oparzeń, które są bardzo bolesne i nierzadko mają postać wysiękową. Ryzyko ich wystąpienia pozostaje najwyższe dla osób z jasną karnacją, a także skórą podatną na podrażnienia oraz wrażliwą. W przypadku oparzeń słonecznych duże znaczenie ma szybkie udzielenie pierwszej pomocy.
Rozpoznanie objawów oparzenia słonecznego
Początkowe symptomy oparzenia słonecznego zazwyczaj pojawiają się w ciągu 4-6 godzin od ekspozycji na silne promieniowanie UVB. Objawy typowe dla tego stanu to duże podrażnienie i zaczerwienienie skóry, a także charakterystyczne pieczenie i uczucie gorąca. Występuje też duża nadwrażliwość, przesuszenie i tkliwość w dotyku. Symptomy oparzenia najmocniej nasilają się po około 12-24 godzinach od intensywnej ekspozycji na słońce. Z reguły objawy ustępują całkowicie po upływie maksymalnie 72 godzin, a jedyną pozostałością jest delikatne brązowienie skóry pod wpływem opalenizny. Oparzenie o niewielkim nasileniu charakteryzuje się dość łagodnym przejściem z fazy zaczerwienienia do brązowienia lub złuszczenia naskórka. Jeżeli jednak przebieg jest cięższy, wystąpić mogą dodatkowe dolegliwości – w tym gorączka, wymioty, nudności, bóle głowy oraz zaburzenia ze strony układu krążenia.
Udzielanie pierwszej pomocy
Jeżeli oparzenie słoneczne jest łagodne, można samodzielnie załagodzić jego objawy. Istotne będzie w tym przypadku szybkie podjęcie odpowiednich działań, dlatego warto skorzystać z pomocy. Poparzoną skórę należy przede wszystkim schłodzić, przemywając ją letnią wodą oraz nakładając chłodny okład. W przypadku urazów występujących na większym obszarze ciała, najlepszym rozwiązaniem będzie chłodny prysznic. Kąpiel w lodowanej wodzie nie jest zalecana, ponieważ zwiększa ryzyko narażenia organizmu na szok termiczny. Skóra z poparzeniami nie powinna być również pokrywana tłustymi i ciężkimi kremami, zamiast których lepiej użyć delikatnej emulsji nawilżającej o działaniu chłodzącym. W składzie takiego produktu powinny się znajdować substancje zapobiegające swędzeniu skóry, takie jak prowitamina B5, alantoina czy kwas hialuronowy. Jeżeli po oparzeniach powstają pęcherze i bąble, występuje ryzyko rozwoju zakażenia w przypadku ich rozdrapania czy przekłucia.
Domowe metody łagodzenia oparzeń słonecznych
Istnieją różne domowe sposoby na łagodzenie objawów poparzeń. Za ich pomocą da się wyeliminować dokuczliwe dolegliwości, jednak nie są one w stanie wyleczyć skóry. Warto jednak stosować różne naturalne składniki, które uśmierzają ból oraz jednocześnie przyspieszają proces gojenia ran. Na oparzenia można zastosować zsiadłe mleko, kefir czy maślankę, co pozwoli na odpowiednie natłuszczenie i odżywienie skóry oraz przywrócenie jej właściwego pH. Działanie regeneracyjne i przeciwzapalne może zapewnić sok z aloesu, stosowany razem z kosmetykami posiadającymi ten składnik. Oparzenia słoneczne można też łagodzić płatkami owsianymi zamoczonymi w wodzie, ze względu na efektywną redukcję opuchlizny i działanie przeciwzapalne.
Profilaktyka przeciwko oparzeniom słonecznym
Sposobem na zmniejszenie ryzyka oparzeń jest przede wszystkim unikanie nadmiernej ekspozycji na słońce. Należy również dbać o odpowiednio wysoką ochronę przed opalaniem, a także po jego zakończeniu. Kremy używane podczas kąpieli słonecznych powinny posiadać dopasowany do typu skóry filtr SPF. Należy też unikać narażania się na nadmiernie duży i długi kontakt ze słońcem w początkowych dniach opalania. Najsilniejsze promieniowanie występuje w godzinach 10 – 15 w ciągu dnia, dlatego w okresie tym warto przebywać w zacienionym miejscu. Zalecenia te dotyczą przede wszystkim osób o jasnej karnacji, a także stosujących niektóre leki o działaniu fototoksycznym.